Inzichten en vergezichten in onderwijs en zorg
Op 4 juli 2017 mochten Jouke, Jildou, Heike en Raymon samen met Huub Schmitz (kwartiermaker Future Center Beroepsonderwijs bij de HAN) op onze boot afgevaardigden ontvangen uit de zorg en het onderwijs. Doel van de avond was het bespreken van de toekomst. Hoe kunnen zorg en onderwijs zich toekomst-bestendig organiseren? In een context die steeds sneller veranderd. En wat kunnen beide sectoren daarin van elkaar leren?
Het gesprek startte met het delen van verhalen uit de twee sectoren. Wat inzicht gaf in waar de overeenkomsten lagen en ook de verschillen. Aan het einde van de avond presenteerden alle deelnemers hun eigen stokpaard over wat nu van belang is in de toekomst. Hierin bleken veel overeenkomsten te zitten!
Eigenaarschap bij de professional en echte verbinding maken
Wat is nodig voor een toekomstbestendige organisatie? De deelnemers ervaren bijna unaniem de noodzaak om het eigenaarschap terug te leggen waar het hoort: bij de professional. Voor meer werkgeluk en wendbaarheid in het omgaan met veranderingen. Professionals (en dat zijn ook de aanwezigen werd benadrukt) die met beroepstrots echt hun vak kunnen uitoefenen, zonder dat ze gesmoord worden in regelgeving, en protocollen. En zonder zichzelf klem te zetten in wat wel en niet hoort bij de uitoefening van je vak. Een beperkte blik op de eigen ‘speelruimte’ werd deze avond rolgevangenis genoemd. De hamvraag van de avond was dan ook: hoe krijgen we die bevrijding uit de rolgevangenis voor elkaar?
“Die verantwoordelijkheid terugleggen is een heel ingewikkeld proces. Je kunt niet tegen iemand zeggen: ik geef jou de verantwoordelijkheid. Iemand moet zeggen: ik neem de verantwoordelijkheid. En mijn puzzel is: hoe krijg je dat voor elkaar? Om die rolgevangenis te kantelen?”
“Kwaliteit moet van binnen uit komen en niet van buitenaf”
“Er zijn hele groepen professionals die aan modellen zijn gekluisterd (in rolgevangenissen) die geen goede horizontale dialoog voeren inde organisatie. Zelfsturing kan je niet afdwingen. Dus hoe sla je de organisatie echt plat?”
“Van origine zijn we in organisaties de stok óf de wortel gaan gebruiken om mensen in beweging te krijgen. Extrinsieke motivatie dus. Hoe kunnen we weer vanuit intrinsieke motivatie (passie en purpose) organiseren?”
Steen voor steen door de mist
Er waren ook ideeën over HOE dit voor elkaar te krijgen:
- Stoppen met praten en gaan doen (we hebben het probleem voldoende geanalyseerd, nu moeten we aan de slag)
- Èchte verbinding met elkaar en samen kunnen werken vanuit een purpose helpt bij het ontwikkelen van vakmanschap en nemen van eigenaarschap
- Bewust verbinding maken met de passie en trots voor het vak
- Focus als leidinggevende op het wegnemen van weerstand, dan komt de professional vanzelf in beweging vanuit intrinsieke motivatie om te groeien
- Begin gewoon! Durf experimenten aan te gaan en geeft ruimte aan proeftuintjes, door een regelvrije (of –luwe) ruimte te creëren in de organisatie.
En een van de deelnemers bracht een beeldende metafoor in. Je ziet wel je einddoel aan de overkant, maar de weg ernaar toe is mistig. Het enige wat je ziet is de steen die het dichtste bij je ligt. Daar ga je op staan. En vanuit die plek zie je in de mist de volgende steen opdoemen. Stapje voor stapje dus op een redelijk ongewisse weg, maar met een helder doel.
We kunnen nog lang praten over de beste route, maar de conclusie van de avond is: laten we gewoon beginnen!
Door Heike, Jouke, Raymon & Jildou