"Gewoon aan de gang gaan", interview met Alexandre Peltekian
Reflectie. Regelmatig gaan we met onze opdrachtgevers in gesprek over onze samenwerking. Over de uitdagingen die we ervaren en de lessen die we geleerd hebben. Waar komt onze opdrachtgever vandaan, waar wil ze naartoe en hoe gaat dat? Verhalen die andere organisaties kunnen helpen in het vinden van gelukkige manieren van organiseren. Deze keer hebben we het gesprek met Alexandre Peltekian, ‘formeel bestuursvoorzitter’ bij Gearhing.
Kunt u wat vertellen over uw organisatie?
Gearhing is een primair onderwijs organisatie; het is het bevoegd gezag van 25 (23 openbare en 2 algemeen bijzondere) scholen voor primair onderwijs in de gemeenten Súdwest-Fryslân, De Waadhoeke, Leeuwarden en De Fryske Marren. Circa 230 personeelsleden verzorgen, vaak in deeltijd, onderwijs voor bijna 2000 leerlingen.
Om de kwaliteit van de scholen te versterken en om de risico's van kleine scholen te verminderen werkt Gearhing sinds 1 augustus 2012 in onderwijsteams. De 25 scholen zijn geclusterd in zeven onderwijsteams, met per onderwijsteam één directeur. De medewerkers in de onderwijsteams werken inhoudelijk en organisatorisch samen en ook voor de leerlingen zijn er gezamenlijke activiteiten.
Wat is uw rol binnen de organisatie?
Dat vraag ik me ook steeds vaker af… Formeel gezien ben ik bestuursvoorzitter. In de praktijk steeds meer degene die inspireert om ruimte te creëren in plaats van deze in te perken. Dat heeft te maken met de transitie die we momenteel doormaken naar netwerk organisatie. Hiermee veranderen rollen.
Met welk vraagstuk kampt de organisatie?
Wij werken met kinderen en voor ons draait het om ‘wat echt telt’. Bij ons gaat het om het kennen van de grenzen, niet de regels; om gezond verstand. Wat wij heel graag willen overdragen, is om eerst te kijken naar wat je wilt, dan of het kan en pas als laatst of het mag. En niet andersom. Wij denken dat wanneer onze leerkrachten meer besluiten mogen nemen over het onderwijs, het primaire proces, het deze ambitie het meeste recht doet.
Kunt u het probleem beschrijven wat ervoor heeft gezorgd dat Berckeley Square is ingeschakeld?
Berckeley Square was een van de deelnemers tijdens een studiereis naar Athene, waar wij op zoek gingen naar nieuwe manieren van organiseren. Athene had het zwaar; de stad verkeerde in crisis. In de crisistijd gebeuren de mooiste dingen. We hebben mooie projecten gezien. We eindigden onder de Acropolis, die overigens gesloten was. Onder de Acropolis hadden we -in volledige stilte- een vision quest. (De vision quest is een universeel ritueel. Al heel lang trokken mensen zich terug in de natuur om antwoord te krijgen op de meest prangende vragen. Letterlijk betekent vision quest zoektocht naar een visioen).
Ik heb een uur lang gemediteerd en het gevoel wat toen naar boven kwam, is reden geweest om een mogelijke samenwerking te laten onderzoeken.
We hebben met meerdere aanbieders gesproken. Berckeley Square blijkt een organisatie waarmee je kunt sparren en die de bedoeling snapt. Het is geen doorsnee onderwijs consultancy bureau die binnenkomt, de boel overneemt en drie jaar en heel veel geld later iets met stuurgroepen en werkgroepen bereikt heeft. Daar zitten wij niet op te wachten. We willen samenwerken met een organisatie die met ons spart, die de bedoeling, de mindset snapt; een organisatie die niet met een theoretisch model aankomt om te ‘implementeren’.
Wat is beoogde traject met Berckeley Square samen?
Het begin alleen al was leuk! Paradoxaal. Zelfs de start is niet op de klassieke manier gegaan. We nemen stappen waar nog geen offerte onder ligt. En dat is precies wat we willen; ánders durven doen. Samen over de onzekerheid stappen van het van tevoren niet precies weten waaraan we beginnen; niet van tevoren een uitgestippeld traject maken. Dat was ook voor Berckeley Square soms ingewikkeld. Simpelweg door met gedreven mensen bijeen te komen en te beginnen, is er een traject ontstaan.
Zo heb ik een keer in mijn eentje door Amerika gefietst, van Washington DC naar San Francisco. Ik woon op Terschelling, een plek waarvan de schaal zo klein is, dat je je niet kunt voorbereiden op zo’n tocht. Dan word je duizelig. Haha. De metafoor is dat wanneer je iets heel groots gaat aanpakken, hiervoor geen allesomvattende draaiboeken zijn. Je moet vertrouwen op je creativiteit en je probleem oplossend vermogen. Dan kun je alles aan. Je weet ongeveer waar je wilt eindigen, maar hoe je daar komt, weet je niet precies. Je gaat gewoon fietsen! En de eerste dagen heb je na paar kilometer zadelpijn, maar na vier weken ben je getraind en gaat het vanzelf. Gewoon aan de gang gaan.
Zijn er al verschillen merkbaar door de samenwerking met Berckeley Square?
Ja. Ten eerste hebben we geleerd dat het sowieso gedoe geeft. Elk onderwijs consultancybureau zou zeggen dat er geen gedoe komt maar Berckeley Square zegt dat wel en dat is goed. Het relativeert goed! Ten tweede heeft de organisatie ons inzicht gegeven in anderen sectoren waar men rond zelforganisatie aan de slag is gegaan. Bijvoorbeeld in de finance wereld. Het is voor mensen in het onderwijs heel fijn om te zien dat er vanuit andere disciplines ook veel ervaring is. Qua zelforganisatie en purpose maakt de sector niet uit. In the end gaat het erom dat mensen er gelijk in staan.
Is er nog een ideaal toekomstbeeld?
Mijn toekomstbeeld als bestuurder is dat er iets blijvend is veranderd in de mindset van professionals, namelijk dat ze geloven in en handelen vanuit hun eigen kracht; dat ze niet meer afhankelijk zijn van de bestuurder of directie die er op dat moment is. Want die zijn, net als iedereen, tijdelijk. Passanten in het leven.